ساختار‌شناسی سفال جلینکی متعلّق به دوران پارتی بر اساس مطالعات آرکئومتریک (باستان سنجی)

در این مقاله سفال جلینکی به عنوان یکی از انواع سفال‌های دورة اشکانی مورد مطالعه قرارگرفته است. مواد اولیّه و کیفیت فرآوری و شرایط پخت سفال، عواملی تأثیرگذار در استحکام و پایداری این ماده بوده است. استفاده از روش‌های هدفمند آنالیزهای شیمیایی به منظور بررسی این عوامل و در واقع ساختارشناسی سرامیک‌های تاریخی، علاوه بر آشکارسازی ارزش‌های نهفته در این آثار، از نظر شناخت فن‌آوری تولید و شناخت تاریخ آن و همچنین از نظر اتخاد شیوه‌های مناسب حفظ و مرمت میراث تاریخی و فرهنگی مؤثر خواهد بود. بررسی کانی‌شناسی ساختار سفال جلینکی با استفاده از پتروگرافی، آنالیز پراش اشعة X و میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM-EDX نتایج جالب توجهی از تکنولوژی تولید و شرایط پخت این‌گونه سفال به دست می‌دهد. استفاده از دانه‌بندی مناسب مواد اولیّه، فرآوری کوارتز به صورت ریزدانه با پراکندگی یکسان در تمام بافت در فرایند تولید خمیر اولیّه تهیة سفال و شکل‌گیری کانی‌های ثانویه‌ای چون آنورتیت، گلنیت، دیوپسید و انستاتیت (آهن‌دار) و شبه مولایت در برخی نمونه‌ها در محدودة دمای پخت 950 تا 1000 درجة سانتی‌گراد، همچنین تشکیل اکسیدهای متنوع آهن در شرایط اکسیداسیون و احیا ـ به ترتیب هماتیت و مگنتیت ـ از ویژگی‌های ساختاری این نوع سفال است. فرضیة نوین ارائه‌شده در خصوص ساختار لایه‌ای یا ساندویچی در سفال‌های جلینکی در این مقاله، به ‌شکل‌گیری فاز آمورف شیشه‌سازی با ساختار پلیمری (Si-O)n پرداخته که عامل استحکام و همچنین ایجاد طنین صدای فلزی است.